Economie en Toerisme

In 2011 telde Nijmegen voor het eerst op een haar na 100.000 banen (99.850). Tijdens de “tweede dip” van de zogenaamde Grote Recessie gaan er bijna 3.000 banen verloren. Van 2014 tot 2017 verloopt de banenontwikkeling opmerkelijk vlak, zo rond de 97.000 banen. Na 2017 trekt de banengroei over een breed front flink aan. Met een historisch zeer sterke groei van 13.290 banen in de laatste vijf jaar komt het aantal banen in de stad in 2022 op 110.490 banen. Dit ondanks een groeivertraging in 2020.

In de Grote Recessie na de kredietcrisis heeft het grote aandeel werkgelegenheid in het zorg-onderwijscluster gezorgd voor enig tegenwicht tegen het grote banenverlies in de marktsector. Niettemin verloor de stad in die periode veel banen, vooral tussen 2011 en 2015/16. Na 2017 loopt het aantal banen aanvankelijk flink op. Vooral door de groei in de marktsector. De grote onderwijs- en zorgsector groeit wel, maar vrij traag. In 2020 en 2021 slaat dat beeld om. De marktsector voelt de gevolgen van de coronacrisis sterker van de onderwijs-zorgsector. Die laatste sector laat een groei zien, waardoor de banenontwikkeling in totaal nog steeds positief uitvalt. In 2022 trekt de banengroei zowel in de marktsector als in de groep onderwijs en zorg sterk aan, met een historische plus van ruim 5.000 banen in 1 jaar tijd.

In 2022 is er groei in vrijwel alle sectoren, maar de horeca sector steekt daar met 20% groei bovenuit door het terugveren uit de coronaperiode. Als we 2022 vergelijken met 2019 ("pré-corona"), dan zien we in de horeca toch nog steeds een klein banenverlies (-2%). Groei zit in absolute zin het sterkst in gezondheids- en welzijnszorg, onderwijs en zakelijke diensten. Vervoer en handel groeien eveneens flink. Ook de detailhandel daarbinnen plust, vooral door supermarkten en online groei. Andere activiteiten met veel groei zijn arbeidsbemiddeling, holdings, R&D, ICT en de bouw. Banenverliezen zijn er maar beperkt en weinig geconcentreerd. Wat meer verlies zien we in opslag en dienstverlening voor het vervoer, handel en reparatie van auto's en reclame en marktonderzoek. Dat kunnen ook incidenten zijn.

Figuur: Banenontwikkeling Nijmegen jaar-op-jaar, totaal en verdeeld naar "marktsector" en gepremieerde en gesubsidieerde sector (overheid, onderwijs, zorg). Bron: PWE-Gelderland, 2022.

Figuur: Banen naar bedrijfsactiviteit 2016-2022. Bron: PWE-Gelderland 2022.

Figuur: Banen van werknemers, Nijmegen en  Kennissteden (excl. Groningen i.v.m. grote herindeling), december 2010 - december 2021; indexcijfers 2010=100. Bron: CBS.

Bij banen van werknemers (CBS) kunnen we een stedenvergelijking maken. Daar zien we tussen eind 2010 en 2017 in Nijmegen aanvankelijk een bescheidener ontwikkeling in banen van werknemers dan in de kennissteden als geheel. Na 2017 wijzigt dat beeld flink. De groei van werknemersbanen in Nijmegen is met 10% het dubbele van het gemiddelde van de kennissteden en het hoogst van de vergeleken gemeenten. Hoewel vanaf 2010 de totale groei eind 2021 nog altijd iets onder het gemiddelde blijft, is er toch een forse eindsprint getrokken.

In de Economische Visie van de gemeente Nijmegen worden meerdere aandachtssectoren benoemd. De grootste aandachtssector is het MKB (vestigingen van 10-250 banen). De kleinste is de circulaire economie (vooral recyclingbedrijven). Veel sectoren kennen vanaf 2016 groei, na een soms minder goede ontwikkeling in de jaren daarvoor.
In de zorg lijkt de groei te accelereren. In toerisme en recreatie is de groei vertraagd door de coronadip in 2020/2021. De circulaire werkgelegenheid kent aanvankelijk een krimp, maar daarna steeds groei. Uiteindelijk zitten zakelijke diensten, ICT en logistiek (soms ruim) boven het groeigemiddelde van 14%. High Tech en Life Sciences zitten wat onder het gemiddelde. Niettemin zijn dit wel de bijzondere sectoren die Nijmegen onderscheiden van andere steden en regio's.

Figuur: Aandachtssectoren in Nijmegen, naar omvang in banen en groei 2016-2022. Bron: PWE-Gelderland.