Duurzaamheid

In het streven naar een veilig, gezond en schoon leefmilieu zien we samenvattend:

• Nijmegenaren ervaren in de woonomgeving vooral geluidsoverlast van buren en verkeerslawaai;
• Stankoverlast komt minder naar voren, deze is er vooral van gft-containers, BBQ en wegverkeer;
• Een deel van de Nijmegenaren maakt zich zorgen over de eigen gezondheid vanwege de luchtkwaliteit in Nijmegen.
• Het aantal milieubelastende bedrijven binnen onze gemeente is na een afname al enige jaren stabiel.

Geluidoverlast?
Jazeker, een aanmerkelijke groep huishoudens heeft te maken met geluidsoverlast in de eigen woonomgeving:

• In 2021 ervaart 17% van de Nijmeegse huishoudens deze hinder vaak en 47% op bepaalde momenten.
• Meest genoemde oorzaken zijn geluid van buren of buurtgenoten, van wegverkeer, van bromfietsen, scooters of motoren en van groepen jongeren die op straat rondhangen.
• Wijken waar relatief veel huishoudens geluidsoverlast ervaren zijn Stadscentrum, Bottendaal, Heijendaal, Groenewoud, Altrade en Benedenstad.

Neemt geluidsoverlast toe?

• Regelmatige hinder van geluid in de eigen buurt lijkt toe te nemen, van 13,5% van de Nijmeegse huishoudens in 2015 die vaak geluidoverlast ervaren naar 17% in 2021.
• Uit politiegegevens blijkt dat het aantal overlastmeldingen over zowel geluidsoverlast als burengerucht duidelijk is toegenomen.  Het lijkt er op dat mensen gedurende de coronacrisis meer thuis waren en daardoor meer geluidsoverlast van elkaar ervoeren.
• Vooral in de stadsdelen Centrum en Nieuw-West (en in mindere mate Nijmegen-Oost) is het aandeel huishoudens dat vaak geluidoverlast ervaart aan het stijgen. In deze stadsdelen zijn overlastbronnen vooral de al eerder genoemde buren of buurtgenoten, wegverkeer en bromfietsen/scooters en groepen jongeren op straat.

Figuur: Percentage huishoudens dat vaak geluidsoverlast ervaart in eigen buurt. Bron: gemeente Nijmegen, Burgerpeiling.

Belangrijkste oorzaken van geluidsoverlast?
De meest genoemde bronnen van geluidoverlast in Nijmegen:

1. buren of buurtgenoten (11% van alle Nijmeegse huishoudens ervaart hiervan vaak geluidhinder);
2. wegverkeer (8%);
3. bromfietsen of motoren (6%);
4. groepen jongeren op straat (5%);
5. evenementen of feesten (3%);

Minder genoemde bronnen van geluidhinder zijn blaffende honden en horeca(bezoekers). Zoals gezegd doet een toenemend aantal meldingen van burengerucht een relatie met de coronacrisis vermoeden omdat meer mensen thuis waren of zijn.

Veel herrie in het stadscentrum?
Nijmegen Centrum valt inderdaad op:

• Hier geven bijna 4 van de 10 huishoudens aan vaak geluidsoverlast vanuit de buurt te ervaren, en daarnaast een vergelijkbaar aandeel op bepaalde momenten.
• Deze geluidsoverlast kent vele oorzaken: buren of buurtgenoten, wegverkeer, scooters of motoren, groepen jongeren die op straat rondhangen, horeca(bezoekers) en/of evenementen en feesten.

In Nijmegen voldoet de luchtkwaliteit aan de wettelijke normen. Impact van schadelijke stoffen is er vooral rond de grotere stadswegen.

Is de lucht in Nijmegen schoon?
De luchtkwaliteit in Nijmegen hangt samen met:

• Achtergrondconcentraties van schadelijke stoffen door stedelijke en industriële uitstoot en buitenlandse bronnen.
• Lokale emissies door bijvoorbeeld wegverkeer of huishoudens.

Cijfers rond fijnstof, stikstofdioxide en roet zijn gevat in Milieuatlaskaarten van de Gemeente Nijmegen. Er zijn twee meetpunten in onze stad uit het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit.
Op nijmegen.nl/westenweurt delen de gemeente Nijmegen en de gemeente Beuningen informatie over de lokale luchtkwaliteit (waaronder meetresultaten).
Daarnaast is er een verdiepend rapport beschikbaar over de luchtkwaliteit in Nijmegen. Hierin zijn onder meer kaartbeelden opgenomen waarin de berekende aanwezigheid van verontreinigende stoffen is te zien. De rapportage ‘Ontwikkeling luchtkwaliteit in Nijmegen, stand van zaken eind 2021’ is op te vragen via onderzoek.statistiek@nijmegen.nl

Het RIVM maakt samen met andere overheden de luchtkwaliteit in Nederland inzichtelijk met behulp van modelberekeningen. De modellen worden daarbij met meetgegevens geijkt. Via de ‘Atlas Leefomgeving’ is het RIVM-beeld voor Nijmegen te raadplegen:

• De roetconcentratie in Nijmegen (2020);
• Fijnstof (2020), dat de kans op kanker en longziekten vergroot;
• Stikstofdioxide (2020), dat onder meer de kans op astma vergroot;
• De ‘Actuele luchtkwaliteitsindex ’ beoordeelt onze luchtkwaliteit op basis van fijnstof, ozon en stikstofdioxide.

Is er stankoverlast?
Dit is het meest actuele beeld:

• Van de Nijmeegse huishoudens heeft zo’n 29% te maken met hinder van stank of vieze lucht.
• Net als in eerdere jaren speelt dit vooral op bepaalde momenten (in 24% van de huishoudens) en voor een kleinere groep heel regelmatig (5% vaak stankoverlast in 2021).
• Meest genoemde oorzaken zijn gft-containers of afvalbakken, wegverkeer en barbecues of open vuren.
• Stadsdelen waar stankhinder voor bewoners in sterkere mate speelt zijn Nijmegen-Nieuw-West en Nijmegen-Centrum.

Figuur: Percentage huishoudens dat vaak stankoverlast ervaart in eigen buurt. Bron: Burgerpeiling.

Wat stinkt er?
Bronnen van stankoverlast in Nijmegen zijn vooral:

1. gft-containers of afvalbakken (9% van alle Nijmeegse huishoudens ervaart hiervan soms hinder, 1% ervaart hiervan vaak hinder);
2. wegverkeer (5% soms stankhinder, 2% vaak);
3. barbecues of open vuren (6% soms stankhinder, 1% vaak);
4. riolering (5% soms stankhinder, 1% vaak);
5. open haarden, houtkachels (4% soms stankhinder, 1% vaak).

In mindere mate genoemde stankbronnen in Nijmegen zijn honden- of kattenuitwerpselen, sigaretten-rokende buren (inclusief blowen), bepaalde bedrijven in de omgeving (veelal horeca of agrarisch), een nabijgelegen industrie- of bedrijventerrein en een asfaltcentrale in Nijmegen-West.

Waar stinkt het?
In vergelijking met andere stadsdelen springen eruit:

• Nijmegen-Nieuw-West waar 15% van de huishoudens vaak stankoverlast ervaart, en 33% soms. Vooral van wegverkeer, de eerder genoemde asfaltcentrale, gft-containers of afvalbakken, het aangrenzend industrieterrein (algemeen benoemd) en barbecues of open vuren.
• Nijmegen-Centrum: 10% vaak stankoverlast, 28% soms stankoverlast. Overlastbronnen zijn vooral wegverkeer (waaronder laden en lossen), gft-containers of afvalzakken en riolering.

Houding ten aanzien van luchtkwaliteit
In Nijmegen is er bij inwoners het besef dat de luchtkwaliteit van mindere kwaliteit is dan die in de omgeving van de stad. Een substantieel deel (40%) maakt zich desgevraagd zorgen over eigen gezondheid vanwege luchtkwaliteit.

Figuur: Houding luchtkwaliteit (stellingen). Bron: Peiling Stadspanel 2021.

Menselijke activiteiten leggen een bepaalde milieudruk op lucht, water en bodem, en hebben gevolgen voor natuur en gezondheid.  Als we kijken naar Nijmeegse bedrijven dan valt op:

• Het aantal milieubelastende bedrijven (vergunningsplichtig binnen de Wet Milieubeheer) is het afgelopen decennium afgenomen  van 87 in 2011 naar 50 in 2021.
• Deze bedrijven kunnen dermate gevaar, schade of hinder veroorzaken dat voorschriften nodig zijn.

Figuur: Aantal bedrijven onder de Wet Milieubeheer en risicobedrijven in Nijmegen. Bron: gemeente Nijmegen en ODRN.

Ook de externe veiligheid is belangrijk voor de leefomgeving. Denk aan risico’s van gevaarlijke stoffen:

• Naar opgave van de ODRN zijn er in 2021 39 risicobedrijven binnen onze gemeente.
• Het gaat bijvoorbeeld om opslag gevaarlijke stoffen, ammoniak-koelinstallaties, LPG-tankstations of verkooppunten van consumentenvuurwerk. Vanwege een verbod op consumentenvuurwerk in 2020 zijn er geen verkooppunten in Nijmegen geregistreerd in dat jaar.
• In 2019 is door gebruik van andere brongegevens en extra inspanningen bij informatieverzameling een vollediger beeld ontstaan en daarmee een hoger aantal risicobedrijven in het overzicht opgenomen.