Wonen en Stedelijke ontwikkeling

Figuur: Gemiddelde jaarlijkse uitbreiding zelfstandige woningvoorraad (betreft niet alleen nieuwbouw).

De woningvoorraad groeide tussen 1990 en 2000 het minst. De ruimtenood van de stad kneep in die periode de groei af. Vanaf 1998 kon de stad zich boven de Waal verder ontwikkelen. Dat ging met horten en stoten. Procedurele tegenslag en conjuncturele tegenwind zorgden voor een sterk wisselend bouwtempo. Over het geheel gezien loopt toch de groei geleidelijk weer op. Vanaf 2012 realiseert de stad een groei van de woningvoorraad per jaar die overeenkomt met de jaren vóór de ruimtenood van de stad.

Geholpen door hoge bevolkingsgroei en beschikbare ruimte om te bouwen, realiseert Nijmegen de laatste jaren veel nieuwbouwwoningen. Sinds 2012 9.997 stuks, ofwel 908 per jaar gemiddeld. Ten opzichte van de aanwezige voorraad realiseert Nijmegen sinds 2012 samen met Leiden het hoogste percentage nieuwbouw binnen de groep kennissteden (13,5% tegen 10,8% gemiddeld voor de kennissteden).
De nieuwbouw liep in 2018-2020 terug, maar loopt in 2021 en 2022 weer op naar rond de 800 per jaar. Ten opzichte van de topjaren 2016-2018 met tussen 1.000 en 1.500 nieuwbouwwoningen, telt 2019 er 863 en 2020 460. In 2021 zijn er weer meer: 777 stuks. De hoeveelheid in aanbouw zijnde woningen liep sinds 2016 terug van rond de 2.500 naar minder dan 1.000 in 2020. Na 2020  zijn er weer duidelijk meer woningen in aanbouw: 2021: 1.600, 2022: 2.300 en 2023 1.900. Daarbij ligt het accent veel meer op appartementen in grote complexen met langere bouwtijden (Nieuwbouwmonitor Geodienst RuG).
Naast de nieuwbouw in de afgelopen jaren, spelen ook toevoegingen in bestaande panden een flinke rol. Op die manier kwamen er gemiddeld tussen 2012 en 2021 218 woningen per jaar bij, vooral door transformatie (156) en splitsing, samenvoeging en verbouwing (+63).
Voor de toekomst staan in Waalfront, Waalsprong en de bestaande stad nog locaties voor maximaal circa 16.500 woningen tot 2030 in harde en zachte plannen, zowel al openbaar of nog in studie (regionale woningmarktmonitor Arnhem Nijmegen).

Figuur: Woningnieuwbouw 2012-2022 (BAG) in Nijmegen en de vergelijkingssteden als percentage van de woningvoorraad 2012. (Tussen 2012 en oktober 2016 zijn ook studentenwoningen in de nieuwbouw opgenomen. Per oktober 2016 zijn deze deels weer uit de woningvoorraad verdwenen. Dit kan de cijfers wat positiever voorstellen dan ze zijn.)

De Nijmeegse zelfstandige woningvoorraad  van ca. 84.000 (1-1-2023) bestaat voor 43% uit koopwoningen en 56% uit huurwoningen. Van de huurwoningen is twee derde (32.500) eigendom van een corporatie en 12.500-14.500 stuks (bronnen variëren in toerekening) betreft woningen van overige verhuurders.
Ten opzichte van de vergelijkingssteden is er in Nijmegen naar verhouding wat meer corporatiehuur en wat minder particuliere huur en koopwoningen
In alle typen eigendom is sprake van groei van het aantal woningen. Na 2016 (jaar van herziening studentenwoningen in de BAG) groeit de koopsector wat bovengemiddeld, de corporatievoorraad groeit iets ondergemiddeld en de sterkste groei zit tot 2022 bij de overige verhuurders. De verdeling in Nijmegen ontwikkelt zich daarmee in de richting van het gemiddelde beeld in de kennissteden.

Figuur: Woningvoorraad naar eigendomssituatie, 2022 kennissteden, Nijmegen en Nederland.
Bron: CBS

De particuliere huursector heeft in de afgelopen jaren in de aandacht gestaan vanwege de rol van beleggers die woningen opkochten (of aanhielden) voor de verhuur. Ook in Nijmegen nam het aandeel van deze groep toe tot 12% van de woningvoorraad begin 2023 (bron: Kadaster 2023). In de aankooptransacties van bestaande koopwoningen  is echter in 2021 en 2022 sprake van een halvering van het aandeel van vooral de particuliere investeerders ten opzichte van de jaren daarvoor (2018-2020: 9%, 2021-2022: 4%). Koopstarters zien hun aandeel in 2021 en 2022 in de aankoop van bestaande koopwoningen van particulieren groeien (van ca. 32% in 2018-2020 naar 44% in 2021-2022).