Stadscentrum

Leefbaarheid en wijkontwikkeling

Bewoners waarderen het woon- en leefklimaat in hun wijk gemiddeld met een rapportcijfer 7,2. Deze waardering tussen ruim voldoende en goed is vergelijkbaar met het gemiddelde in het stadsdeel Nijmegen-Centrum (7,3) en in Nijmegen (7,5). Het rapportcijfer voor de buurt is de laatste jaren teruggevallen na een verbetering in de periode 2007-2019.

Wijkprofessionals typeren dit als een verblijfsgebied met veel verschillende gebruikers (wonen, werken, winkelen, recreëren). Een dynamische woonomgeving met middenstand en horeca.

Wijkmonitoring laat een behoorlijk stabiel woon- en leefklimaat zien, met de aantekening dat bewoners kritisch zijn.
Veel wijkprofessionals vinden dat de wijk de afgelopen 2 jaren qua ontwikkeling stabiel is gebleven. Zij beschrijven dat de leefbaarheid vanwege allerlei redenen onder grote druk staat, maar dat dit kennelijk in het leefpatroon van veel bewoners past, of dat men de overlast als gegeven accepteert. Studenten en jongeren bijvoorbeeld klagen nauwelijks over horeca, marktopbouw, vroege schoonmaak openbare ruimte, laden- en lossen etc.

Leefbaarometer.nl beoordeelt de leefbaarheid in de wijk in 2020 als goed, sinds 2012 was dat ruim voldoende. Er zijn geen aandachtsgebieden met leefbaarheidsrisico's aangegeven (beeld 2020).
Tegelijkertijd vindt een relatief hoog aandeel inwoners (33%) de buurt waarin men woont het afgelopen jaar (2021-2020) achteruitgegaan. Een kleiner deel zag vooral vooruitgang (8%).

Negatieve ontwikkelingen in de woonomgeving zijn volgens bewoners vooral:

1. meer rotzooi, zwerfvuil of afval;
2. meer overlast van (hang)jongeren;
3. meer overlast hardrijdend verkeer;
4. meer geluidsoverlast;
5. meer drugsoverlast, junks, dealers;
6. minder of slechtere fietsenstallingen;
7. meer overlast van zwervers of daklozen;
8. verslechtering van parkeermogelijkheden;
9. problematiek afvalbakken en containers, bijplaatsingen afval.

Positieve ontwikkelingen in de woonomgeving zijn in de ogen van wijkbewoners vooral:

1. minder rotzooi, zwerfvuil of afval;
2. meer groenvoorzieningen;
3. openbare ruimte opgeknapt of beter onderhouden;
4. sfeer en gezelligheid verbeterd;
5. meer of betere horecavoorzieningen;
6. buurt aantrekkelijker geworden, opgeknapt.

De veiligheidssituatie in deze wijk is bijzonder vanwege de sterke ontmoetings- en uitgaansfunctie als stadscentrum van Nijmegen. Auto-inbraak, fietsendiefstal, bedreiging en mishandeling, jeugdoverlast en vernieling komen relatief veel voor (registraties per 1.000 inw.). Deze (geregistreerde) voorvallen nemen wel af in de loop der jaren (uitgezonderd fietsendiefstal en vernielingen). Een relatief grote groep inwoners voelt zich hier (vaak of soms) onveilig in eigen buurt: 28% versus 17% in geheel Nijmegen. Deze mensen geven diverse redenen en oorzaken aan, veel genoemd zijn:

1. mensen in de buurt die ik vanwege hun gedrag niet vertrouw;
2. drugsdealers of drugsverslaafden in de buurt;
3. zwervers in de buurt;
4. dronken mensen in de buurt;
5. donkere, slecht verlichte plaatsen in de buurt;
6. groepen jongeren op straat in de buurt.

Het aandeel dat zich vaak onveilig voelt in eigen buurt neemt al langere tijd toe.
Verhoudingsgewijs geven veel inwoners jongerenoverlast, overlast van dronken mensen, drugsoverlast op straat en overlast van zwervers en daklozen aan.

Kenmerkend voor het voorzieningenaanbod:

• Het centrale uitgaans- en winkelgebied.
• Uitgebreid aanbod van supermarkten in verschillende omvang. Breed en divers ander dagelijks aanbod, ook in drogisterij-artikelen en dagelijkse verzorging.
• Ontmoeting is ruim gefaciliteerd met de vele horecavestigingen. Er zijn enkele accommodaties met ontmoetingsmogelijkheden en in de naastgelegen Benedenstad is een gemeentelijk wijkcentrum.
• Er is hier een gespreid aanbod aan huisartsen, tandartsen of fysiotherapie.
• Deze wijk kent een sterk aanbod aan fitnessruimtes. In de openbare ruimte is het aantal (aangelegde) sport- en speelplekken zeer beperkt.

Er is een duidelijke bevolkingsgroei zichtbaar in de periode 2011-2021. Typerend voor de bevolkingssamenstelling van de wijk is de sterke aanwezigheid van 25-49 jarigen en 15-25 jarigen. Stadscentrum wordt steeds meer exclusief bewoond door jongvolwassenen.

De woningvoorraad bestaat hier grotendeels uit etagewoningen (94% in 2021). Hier zijn relatief veel verkamerde panden, in 2021 heeft ruim 9% van de adressen een vergunning. Mogelijk zijn er ook kamers zonder vergunning.

Sterktes en aantrekkingskracht

Hier is het centrale uitgaans- en winkelgebied gecombineerd met een stedelijk woonmilieu met veel etagewoningen. De afgelopen decennia is flink in het wederopbouwgebied geïnvesteerd en zijn diverse bijzondere projecten gerealiseerd. Bijvoorbeeld bebouwing en herinrichting van Plein 1944 en de aanleg van de Marikenstraat en Moenenstraat.

Wijkprofessionals zien als sterke punten vooral de centrale ligging en dynamische omgeving met altijd reuring: aantrekkelijke winkelgebieden, horeca en cultuur, steeds meer en afwisselende evenementen. En ook de nabijheid van (Spiegel-)Waal en Ooijpolder.

De wijk kent een relatief laag aandeel kwetsbare bewoners dat op meerdere ondersteuningsregelingen is aangewezen (inkomen, zorg, welzijn). Bijna niemand wordt hier tot de laagste welstandsklasse gerekend.

Openbare ruimte en voorzieningen worden gewaardeerd. Veel inwoners vinden de wegen in de buurt hier goed onderhouden: een verhoudingsgewijs hoge 72% (Nijmegen 60% in 2021). Ook is de tevredenheid over openbaar vervoer en voorzieningen voor jongeren hoog. Wijkprofessionals roemen verblijfsplekken als Kronenburgerpark en fraaie winkelgebieden als de Hezelstraten, ringstraten en Marikenstraat.

Aandachtspunten

Buurtproblemen die volgens bewoners met voorrang moeten worden opgepakt:

1. rotzooi, zwerfvuil of afval;
2. geluidsoverlast;
3. overlast van hardrijdend verkeer;
4. overlast van zwervers, daklozen;
5. drugsoverlast, junks, dealers;
6. aantal of kwaliteit fietsenstallingen;
7. overlast van (hang)jongeren;
8. veiligheidssituatie;
9. afvalbakken, afvalcontainers (tekort, bijplaatsingen);
10. bepaalde verkeerssituaties.

De sociale samenhang laat volgens bewoners en wijkprofessionals te wensen over. Het elkaar kennen, met elkaar omgaan, de saamhorigheid en de mate waarin mensen zich thuis voelen bij anderen in de buurt worden lager beoordeeld dan elders (2021). Wijkprofessionals beschrijven ook dat er geringe binding van bewoners met elkaar of met de omgeving is. Anoniem leven lijkt vaak de norm.

Bewoners van Stadscentrum blijven hier met gemiddeld 7 jaar relatief kort wonen, het aantal verhuizingen is dan ook relatief hoog. In Nijmegen bedraagt de gemiddelde woonduur zo'n 13 jaar.

Veel bewoners voelen zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in hun buurt (77%), maar een behoorlijk aandeel (19% versus 12% in Nijmegen als geheel) voelt zich niet verantwoordelijk. Bijna 19% zet zich geregeld in voor de eigen woonbuurt, dat is in Nijmegen verhoudingsgewijs laag.

In deze wijk geven veel huishoudens aan vaak geluidsoverlast te ervaren. Meest genoemde redenen voor geluidshinder zijn:
1.   wegverkeer;
2.   buren, mensen in de buurt;
3.   bromfietsen, scooters, motoren;
4.   groepen jongeren die op straat rondhangen.
5.   horeca, horecabezoekers.
Relatief veel inwoners signaleren overlast van groepen jongeren in de buurt. Ruim 31% geeft aan dat overlast van groepen jongeren vaak voorkomt (Nijmegen 13% in 2021).
Bijna 23% van de inwoners geeft aan dat overlast van omwonenden vaak voorkomt in hun buurt (Nijmegen 12% in 2021).

In deze wijk geven verhoudingsgewijs veel huishoudens hinder van stank of vieze lucht aan. Meest genoemde redenen voor stankhinder zijn Gft-containers of afvalzakken en riolering.
In straten als Tweede Walstraat, Bloemerstraat en Parkweg hebben wijkprofessionals veel te maken met drug-dealen en/of overlast van horecabezoekers. In de ruime omgeving van het MFC spelen drugsoverlast, bedelen en wildslapen.

De meeste inwoners zijn tevreden met groenvoorzieningen in de buurt, maar in deze wijk zien we een wat hoger aandeel ontevredenen (21% in 2021). Deze mensen geven diverse redenen en oorzaken aan, veel genoemd zijn:

1. te weinig groen;
2. ontevreden over onderhoud groen;
3. er ligt te veel rommel tussen het groen.

In de openbare ruimte zijn er ook andere aandachtspunten:

• Bijna de helft van de inwoners vindt de buurt voldoende schoon (49%), maar een vergelijkbare (grote) groep van 47% ziet problemen op dit vlak (in Nijmegen is dat 27% in 2021).
• Vernielingen zijn volgens bewoners een probleem. Ruim 32% vindt dat er veel wordt vernield in de buurt (Nijmegen: 9% in 2021). Veel bewoners merken bekladding van muren en gebouwen op.

Relatief veel inwoners ervaren overlast van wegverkeer: te hard rijdend verkeer, parkeeroverlast in de buurt, geluidsoverlast door verkeer. Parkeergelegenheid in de buurt is voor veel bewoners (51% in 2021) een aandachtspunt. Wijkprofessionals onderschrijven het beeld als het gaat om overlast van geparkeerde auto's en fietsen en geluids- en snelheidsproblematiek veroorzaakt door verkeer.