Wijkontwikkeling

Op basis van wijkmonitoring schetsen we hier een beeld van het woon- en leefklimaat in onze stad en verschillen en prioriteiten daarbinnen.

Nijmegen kent een aantrekkelijk woonklimaat. Er zijn weliswaar gebiedsverschillen, maar ook in de relatief zwakkere Nijmeegse wijken is het woon- en leefklimaat op een behoorlijk niveau:

• Zo karakteriseert leefbaarometer.nl de leefbaarheid in de meeste Nijmeegse woongebieden als ruim voldoende, goed of zeer goed.
• Ook Nijmegenaren waarderen hun woonomgeving ruim voldoende tot goed (zo blijkt uit de Burgerpeiling). Het rapportcijfer voor de buurt als plek om te wonen en te leven schommelt sinds 2014 rond de 7,5. Eind 2021 is dit gemiddeld een 7,5.
• Het woonmilieu is ook belangrijk voor ondernemers. De waardering door deze groep is na 2010 duidelijk gestegen naar (ook) een ruime voldoende: rapportcijfer 7,4 in 2021/2022.

Figuur: Waardering woon- en leefklimaat in Nijmegen, door bewoners en ondernemers. Bronnen: Burgerpeiling en Monitor Vestigingsklimaat (gemeente Nijmegen).

In 36 wijkanalyses komen sterktes en zwaktes van Nijmeegse wijken naar voren. Het is vooral de werking van de woningmarkt die verschillen geeft binnen onze stad. Dat leert ons decennialange wijkmonitoring. Hiermee zijn verbonden:

• de samenstelling van de woningvoorraad;
• het gebiedsimago (al dan niet terecht);
• het sociaal klimaat, waarin woongedrag, veiligheidsgevoel en het samenleven van diverse groepen een rol spelen.

Verschillen tussen woonwijken uiten zich bijvoorbeeld in concentraties van maatschappelijk sterke huishoudens of juist bevolkingsachterstanden. Ook zien we clusters van specifieke groepen zoals studenten en gezinnen met kinderen.

In Nijmegen-Oost, Nijmegen-Noord en Nijmegen-Midden liggen de waardering voor het woon- en leefklimaat en de marktwaarde van woningen meestal hoog.

In Dukenburg (uitgezonderd Weezenhof), Lindenholt en de zestiger jaren-wijken Neerbosch-Oost (Nieuw West) en Hatert (Zuid) zijn de rapportcijfers van inwoners lager, maar nog altijd gemiddeld voldoende of ruim voldoende. De woningmarktpositie is hier minder sterk, daarentegen zijn de woningen wel relatief betaalbaar. Leefbaarometer.nl geeft in 2021 Neerbosch-Oost, Hatert en binnen Dukenburg de wijken Aldenhof, Meijhorst en Zwanenveld lage leefbaarheidsscores.

Lange tijd bleef Nijmegen-West op zaken als woonomgeving, sociaal klimaat en leefbaarheid achter, maar door grootschalige herstructurering en stedelijke vernieuwing is daar een opwaartse lijn ingezet.

 Meer informatie hierover: ‘wijkontwikkelingen’.

Kaart: Gemiddeld rapportcijfer voor de buurt (als plek om te wonen en te leven). Bron: Burgerpeiling gemeente Nijmegen 2021.

Kaart: Ontwikkelrichting wijken. Bron: Wijkmonitor 2021/2022 gemeente Nijmegen.

In 2020 toont leefbaarometer.nl dat er in vijftien van de zesendertig Nijmeegse wijken in totaal zo’n zevenenzestig grotere en kleinere gebieden met leefbaarheidsrisico’s voorkomen. Op basis van gecombineerde indicatoren zijn deze deelgebieden geel of oranje gemarkeerd.

Neerbosch-Oost en Hatert zijn wijken waar volgens dit instrument de leefbaarheid onvoldoende kan zijn in bepaalde deelgebieden. Binnen Lindenholt en Dukenburg is dit ook het geval: vooral in ‘t Acker, De Kamp, Tolhuis, Zwanenveld, Meijhorst en Lankforst.

Figuur: Leefbaarometer, uitsnede Nijmegen. Bron: leefbaarometer.nl. Geel en oranje geven gebieden met leefbaarheidsrisico’s aan.

Als het gaat om aan te pakken buurtproblemen geven Nijmegenaren vooral prioriteit aan openbare ruimte en verkeerszaken:

1. vervuiling van de openbare ruimte (rommel, zwerfvuil);
2. parkeerproblemen (parkeermogelijkheden, aantal parkeerplaatsen, parkeeroverlast);
3. hardrijdend verkeer (verkeersveiligheid, overlast).

Zit hier ontwikkeling in? Opvallend is dat criminaliteit en onveiligheid uit de prioriteiten top tien van veel Nijmegenaren zijn gevallen. Hard rijdend verkeer en de daarmee verbonden overlast en verkeersveiligheidsproblematiek staan juist veel sterker op het netvlies. Maar al met al zijn vervuiling van de openbare ruimte, parkeerperikelen en verkeersveiligheid al lang bekende bewonersprioriteiten in de woonomgeving.

Figuur: Top 10 ‘met voorrang aan te pakken buurtproblemen’. Bron: gemeente Nijmegen, Burgerpeiling.